To κατοικίδιο ή οικόσιτο πρόβατο (Ovis ammon forma aries ή Ovis aries) ανήκει στη τάξη Artiodaktyla (αρτιοδάκτυλα), στην υποτάξη Ruminantia (μηρυκαστικά), στην οικογένεια Bovidae και την υποοικογένεια Caprinae, που ανήκει και η αίγα. To πρόβατο κατοικιδοποιήθηκε πριν από 11.000 χρόνια περίπου, πριν από τα άλλα αγροτικά ζώα, πιθανόν σχεδόν ταυτόχρονα με την αίγα.
Το πρόβατο έφτασε στον ελλάδικό χώρο πριν από 7.000 – 8.000 χρόνια με τους πρώτους γεωργοκτηνοτρόφους, όπως δείχνουν τα παλαιότερα ζωικά κατάλοιπα στο σπήλαιο Φράγχθι, στην Κοιλάδα Αργολίδας. Οι κατάλληλες συνθήκες στη χώρα μας οδήγησαν στην ανάπτυξη της εκτροφής του προβάτου, από την προϊστορική εποχή μέχρι την ομηρική και ιστορική εποχή. Σύμφωνα με τη μυθολογία, Ολύμπιοι Θεοί, όπως ο Ερμής και ο Απόλλων, θεωρούντο προστάτες των ποιμνίων. Στην αρχαιότητα τα πρόβατα εκτρέφονταν για το κρέας, το γάλα και το μαλλί τους. Ο Ηρόδοτος, ο Ξενοφών, ο Αριστοτέλης και άλλοι αρχαίοι συγγραφείς περιγράφουν με λεπτομέρειες την εκτροφή, την παραγωγή, τη μορφολογία και τις διαφορές που είχαν τα πρόβατα.
Στην Ελλάδα από την απελευθέρωση και μετά, ο αριθμός των προβάτων αυξανόταν παράλληλα με την αύξηση του πληθυσμού και την έκταση της χώρας. Το πρόβατο ήταν το πιο πολύτιμο ζώο για τον Έλληνα χωρικό, αφού παρείχε μία σειρά βασικών προϊόντων όπως γάλα, τυρί, βούτυρο, γιαούρτι, κρέας, έριο, δέρμα, κοπριά κλπ.
Σήμερα, η προβατοτροφία αποτελεί βασικό κλάδο της πρωτογενούς παραγωγής της χώρας μας, μέσω του κρέατος και του γάλακτος, που είναι η πρώτη ύλη για την παραγωγή γιαούρτης και εκλεκτών τυριών Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ), κυρίως της φέτας.
Η μεγάλη ποικιλομορφία του ελλαδικού χώρου βοήθησε να δημιουργηθούν πολλές αξιόλογες φυλές. Όμως, οι ανεξέλεγκτες διασταυρώσεις και η εισαγωγή ξένου γενετικού υλικού, είχε σαν αποτέλεσμα συντριπτικό ποσοστό των εκτρεφόμενων προβάτων στην Ελλάδα, να μην είναι καθαρόαιμα. Ο κίνδυνος της απώλειας των ελληνικών αυτόχθονων φυλών, με τα μοναδικά χαρακτηριστικά τους, είναι άμεσος. Από τις περίπου 40 φυλές που έχουν αναφερθεί, λιγότερες από 10 μπορούν να χαρακτηριστούν ότι δεν κινδυνεύουν τα αμέσως προσεχή χρόνια, ενώ οι υπόλοιπες διατρέχουν άμεσο κίνδυνο ή έχουν ήδη εξαφανιστεί.
Η αξιολόγηση του κινδύνου που διατρέχουν οι φυλές προβάτων έχει γίνει σύμφωνα με την κατηγοριοποίηση του Rare Breed Survival Trust όπως φαίνεται στον παρακάτω πίνακα. Οι κατηγορίες του πίνακα βασίζονται στον εκτιμώμενο πληθυσμό των καταγεγραμμένων αναπαραγωγικών θηλυκών κάθε φυλής που γεννούν καθαρόαιμους απογόνους, και συνυπολογίζονται παράγοντες όπως ο αριθμός των εκτροφών, η διασπορά της φυλής κλπ.
